In het kielzog van het SER Energieakkoord uit 2013 en het VN-Klimaatakkoord (Parijs, 2015) bevindt de Nederlandse economie zich in een ‘energieovergangsfase’, waarbij wordt toegewerkt naar een schoon, duurzaam een koolstofarm systeem. Dit heeft impact op de Nederlandse industrie, het bedrijfsleven en de burgers. Vanuit het recht betekent dat een aanpassing van het instrumentarium.
Houthoff Buruma levert met haar Energy-praktijk een wezenlijke bijdrage aan de discussie, onder leiding van Marjolein Dieperink. En maakt met deze achtergrond het inhoudelijke verschil voor energiecliënten en investeerders.
‘Energietransitie’ heet de ontwikkeling waarbij van fossiele brandstoffen naar volledig duurzame energiebronnen zoals zonne- en windenergie, de zogenaamde renewables, wordt overgestapt. Nederland moet in 2050 CO2-neutraal zijn. In de overgangsperiode wordt het aandeel conventionele energiebronnen, zoals kolencentrales, steeds verder verkleind en wordt tegelijkertijd gewerkt aan het besparen van zo veel mogelijk energie. De energietransitie omvat niet alleen een focus op renewables en energiebesparing, het betekent ook meer onderzoek naar duurzame technologie, zoals de opvang en afvang van CO2 en elektrisch vervoer.
Nederland heeft op 6 september 2013 een belangrijke stap gezet op weg naar een schone toekomst. Ruim veertig organisaties, waaronder de overheid, werkgevers, vakbeweging, natuur en milieuorganisaties, maatschappelijke organisaties en nanciële instellingen, hebben zich aan het Energieakkoord voor duurzame groei verbonden.
Mede-architect en speler
Marjolein Dieperink, advocaat Energy & Utilities bij Houthoff Buruma, ziet als gevolg van de energietransitie een verschuiving in het speelveld en de komst van nieuwe partijen en samenwerkingen. Dieperink: “De energietransitie biedt kansen voor nieuwe producten en businessmodellen. Zo zijn wij bij Houthoff al jaren actief op het gebied van de renewables, met name in de zon en wind. Het wordt iedereen steeds meer duidelijk dat het systeem waarbij in Nederland slechts op een paar plekken grote energiecentrales staan, zijn langste tijd heeft gehad. De opwekking van energie wordt schoner en lokaler en tegelijkertijd zijn er ontzettend veel technologische ontwikkelingen om vraag en aanbod van energie beter op elkaar af te stemmen. Dan hoeven we namelijk met elkaar minder energie op te wekken. Ik zie al deze ontwikkelingen in de energiemarkt direct in onze praktijk terug. Zoals veel nieuwe samenwerkingen waarbij niet langer wordt uitgegaan van de traditionele rollen van producent of leverancier en afnemer van energie. Grote corporates bijvoorbeeld, die direct contracten sluiten met windturbineparken, waarmee de rol van leverancier eruit wordt gesneden. Of consumenten die – tegen een financiële vergoeding – medeverantwoordelijkheid krijgen voor het afvlakken van de pieken en dalen van elektriciteitsnetwerken .
Ook zie ik bij grotere windprojecten dat aannemers, leveranciers, industrie én investeerders met elkaar in een consortium gaan zitten om zo de risico’s beter te spreiden, waardoor hernieuwbare energie goedkoper wordt en steeds meer kan concurreren met conventionele energie.” “Er spelen kortom een hoop nieuwe dingen. De uitdaging voor ons hierin, en dat maakt het ook zo spannend, is dat dat automatisch nieuwe juridische vragen met zich brengt. Soms zijn dat zelfs vragen waaraan de wetgever nog niet heeft gedacht. De spelregels worden weliswaar grotendeels vanuit Brussel en Den Haag bepaald, maar wij leveren als advocatenkantoor input en voeren discussie over die kadering, en stellen die zonodig bij de rechter ter discussie. Wij doen dat ook in de vorm van lezingen, wetenschappelijke publicaties en onze deelname aan denktanks. Als jurist en wetenschapper ben ik in dat opzicht mede-architect van het spel. Maar ik ben ook speler, want als advocaat pas ik voor mijn cliënten de spelregels toe. Dat levert mijns inziens een grote meerwaarde op voor de discussie, want ik heb daardoor de mogelijkheid om een brug te slaan tussen de praktijk en de nieuwe kaderzetting. Ik leer in de businesscase van vandaag hoe de visie van morgen eruit moet komen te zien, en vice versa.”
Kern van het akkoord zijn breed gedragen afspraken over energiebesparing, schone technologie en klimaatbeleid. Uitvoering van de afspraken moet resulteren in een betaalbare en schone energievoorziening, werkgele genheid en kansen voor Nederland in de schone technologiemarkten. (Bron: energieakkoordser.nl)
De 21ste jaarlijkse klimaatconferentie, COP21, van de Verenigde Naties vond plaats in Parijs, eind 2015. Op 12 december stemden bijna alle 200 deelnemers in met een nieuw bindend klimaatakkoord. Daarmee moet de uitstoot van broeikasgassen worden teruggedrongen en de opwarming van de aarde worden beperkt tot maximaal 2 graden, met 1,5 graad als streefwaarde.
Level playing field
Een goed voorbeeld van een nieuwe uitdaging die de komende jaren op de energiesector afkomt, is het aanpassen van de elektriciteits- en nieuwe warmtenetwerken op de lokale opwekking en levering. Daarvoor zijn grote investeringen nodig, van de energienetbeheerders enerzijds en de bedrijven die in energie handelen anderzijds. Voor de elektricititeitsnetwerken is dit onderscheid het gevolg van de zogenoemde Wet Onafhankelijk Netbeheer uit 2007, ook wel Splitsingswet genoemd. Dieperink: “Juist bij die elektriciteitsnetten moet de innovatie gaan plaatsvinden. Denk aan het efficiënter transporten van energie en aan de teruggave van door de consument zelf opgewerkte energie. Er moet een effectief en integraal energiesysteem van lokale opwek mogelijk worden gemaakt. Hiervoor zijn dus onder andere die grote investeringen nodig en wij vinden dat die zelfs van private partijen en investeerders zouden moeten kunnen komen. Dat is best een gedurfde uitspraak, want de huidige wet bepaalt namelijk dat alleen publieke partijen aandelen van netbeheerders mogen houden. Maar daarvoor bestaat volgens ons geen valide reden.”
Signaalfunctie
In haar dagelijkse praktijk constateert Dieperink dat het bedrijfsleven dankzij de energietransitie kansen ziet en pakt. Dieperink: “Energie is niet langer voorbehouden aan de oude utilities. Het integrale bedrijfsleven wordt momenteel een kans geboden. Ik zie bij de grote corporates dat het in toenemende mate boardroom material is. Het is de verantwoordelijkheid van iedereen geworden om de ambities uit Energieakkoord uit 2013 in de praktijk te brengen; een groeiend aantal bedrijven erkent deze verantwoordelijkheid en neemt die op zich. En dat heeft weer een zekere signaalfunctie voor het algehele bedrijfsleven. In het energieakkoord staan doelen; de concretisering daarvan vindt nu, as we speak, plaats. Dat levert telkens nieuwe uitdagingen op. Het is ontzettend leuk en inspirerend om in die context samen met anderen te werken aan het CO2-neutraal maken van onze maatschappij.”
MARJOLEIN DIEPERINK
ADVOCAAT-COUNSEL
ENERGY & UTILITIES
“Vanuit mijn specialisme ben ik in 2009 betrokken geraakt bij een groot windenergieproject op zee voor Eneco, waarvoor we de vergunningen en een subsidie van 989 miljoen euro rond hebben gekregen. Gedurende dit project heb ik de offshore windmarkt in Nederland goed leren kennen en ben ik steeds meer betrokken geraakt bij de algehele energietransitie.
De renewables markt wordt snel volwassen en er staat heel veel moois te gebeuren. Nieuwe windtechnieken bijvoorbeeld, maar ook met de opslag van energie, zoals de superbatterij, en een verdere digitalisering van de markt met allerlei slimme oplossingen. Daarnaast zien we de maatschappelijke behoefte om de energienetten te moderniseren, waar investeringen voor nodig zijn. Houthoff Buruma is in de ontwikkelingen van de energiemarkt actief als speler én als een expert die zich bezighoudt met de spelregels.
Wij zijn continu in gesprek met zowel publieke als private partijen om te kijken of er op een correcte manier aanpassingen kunnen worden gemaakt in de juridische kaders. Zodat de investeringsmogelijkheden die er zijn ook daadwerkelijk benut kunnen worden door de vrije markt, en tegelijkertijd het gemeengoed en de milieudoelstellingen gewaarborgd kunnen blijven. Wij vinden het geweldig om onze cliënten en de wereld om ons heen verder te helpen in de energietransitie en te komen tot goede en werkbare juridische oplossingen. Vanuit de Energy-praktijk helpen wij onze cliënten uit de energiesector. We combineren deze sectorkennis met onze projecten en M&A-praktijk van waaruit we naar investeringsmogelijkheden kijken. Deze integrale aanpak maakt van ons een zeer goed ingevoerde gesprekspartner voor zowel de politiek en de regulators als het bedrijfsleven.”
Google+
